Mój staż w zawodzie polonisty nie jest jakiś oszałamiający, zaledwie osiem lat. Stoję właśnie w mojej biblioteczce przed regałem z książkami. I co widzę? Najwięcej miejsca na półkach zajmują podręczniki. Odkąd zaczęłam pracę, co chwilę były jakieś nowelizacje. Można się zmęczyć.
Kamila Rowińska
Kiedy zakładałam Inspiracje dla szkoły, a było to we wrześniu 2016 roku, wiedziałam, że absolutnie nie chcę, aby w tym miejscu odbywały się jakiekolwiek dywagacje polityczne. Zmiany w systemie oświaty były, są i zawsze będą. Na pewne sprawy nie mamy wpływu. Ale decydujemy o tym, jak my na nie zareagujemy.
Przed nami kolejna rewolucja. Wracamy do ośmioklasowych podstawówek. Od września będziemy musieli uczyć z nowych podręczników. Który wybrać?
Żeby wiedzieć, należy zapoznać się z ofertą. Od jakiegoś czasu się jej przyglądam. Jeszcze nie potrafię podjąć ostatecznej decyzji, ale z pewnością mogę powiedzieć, że jedna z pozycji przykuła moją uwagę.
Czesław Miłosz napisał piękne słowa, których nie powstydziłby się żaden polonista. Nauczyciel zabrał mnie kiedyś w podróż… Ja chciałabym, aby moi uczniowie zajęcia ze mną nazywali podróżą. Podróżą, po której już nic nie jest takie samo. Bo przecież nauczyciele to jedyna grupa zawodowa mająca tak ogromny wpływ na przyszłość. Każde dziecko musi spełnić obowiązek szkolny. Każde dziecko spotka na swojej drodze nauczycieli, którzy mają wpływ na jego życie.
Nigdy nie byłam zwolenniczką przeceniania roli swojego przedmiotu. Już kiedyś cytowałam słowa mojego wykładowcy, ale pozwolę sobie je przywołać jeszcze raz: Przedmiot, którego uczysz jest tylko środkiem do tego, czego chcesz nauczyć.
Podobnie rzecz się ma z podręcznikiem. Jego wybór to nie koniec świata. Jednak jest to ważna decyzja. Szczególnie dla polonisty, który kształtuje w młodym pokoleniu pewne postawy. A te z kolei są cenniejsze od wiedzy czy umiejętności. One zostają na całe życie. Postawy nie da się w dorosłym życiu tak łatwo skorygować. Wiedzę można szybko uzupełnić, ale postawa życiowa to efekt bardzo długiego procesu.
Pewnie większość z Was już po samym tytule zorientowała się, jaką ofertę wydawniczą chciałabym zaprezentować Zgadza się, moją uwagę przykuł podręcznik Operonu.
Bardzo sobie cenię pracę na motywach literackich. Spis treści podręcznika siódmoklasisty właśnie na nich bazuje. Teksty zostały opatrzone kontekstem historycznym i kulturowym, co daje możliwość szerszej interpretacji utworu. Takie krótkie zarysy stanowią pomoc nie tylko dla ucznia, ale mogą być świetną inspiracją dla nauczyciela, który chciałby w tym kierunku poprowadzić lekcje, albo dodać coś ciekawego, co od razu na wstępie skupi uwagę podopiecznych.
Przykładowo, pierwszy rozdział podręcznika nosi tytuł „Dom”. Z punktu widzenia nerodydaktyki to świetny pomysł, aby wyjść od czegoś bliskiego i znanego, do tego co nowe, odległe i trudne.
Autorzy podręcznika proponują, aby przy okazji lekcji wykorzystującej fragment „Odysei” poprowadzić uczniów przez ich własne wspomnienia: Gdy myślę dom, widzę. W tym momencie można zaprezentować uczniom piękny utwór Starego Dobrego Małżeństwa.
Po takim nostalgicznym wstępie można przejść do lektury i analizy tekstu. Oczywiście pod każdym fragmentem zamieszczonym w podręczniku znajduje się zestaw pytań i zadań, z których można swobodnie wybierać. To akurat jest normą w każdej publikacji, jednak autorzy Operonu zadbali, aby seria ćwiczeń zawierających przykłady, nawiązywała do codziennych sytuacji z życia ucznia, aby miał poczucie, że to, czego się uczy, ma związek z realnym życiem i będzie mu to kiedyś potrzebne. Niby banalna sprawa, ale zmienia wszystko. Kiedy obrazujemy coś na archaicznych przykładach, mózg takich wiadomości nie przyjmuje. Emocjonalnie reagujemy tylko na to, co nie jest nam obojętne. A emocje w procesie uczenia się to podstawa!
Jak Twoi uczniowie reagują na teksty Sienkiewicza? Moi, delikatnie rzecz ujmując, są dość sceptycznie nastawieni W związku z czym, kiedy nadchodzi czas analizy Krzyżaków albo Quo vadis (choć to już jest wersja bardziej optymistyczna) ja również odczuwam ścisk w żołądku. Kiedy analizowałam próbkę podręcznika, jakie oferuje Wydawnictwo Operon, odetchnęłam z ulgą, że naprawdę przygotowali ciekawe propozycje, którymi można uatrakcyjnić taką lekcję.
Jakiś przykład? Proszę bardzo
Co jeszcze podoba mi się w tym podręczniku? Stały element – powtarzalny w każdym rozdziale – Warsztat krytycznego myślenia. Uwielbiam teksty filozoficzne, kontrowersyjne i trudne. To gratka dla każdego polonisty. Takie właśnie znajdują się w tym kąciku. Pojawia się nawet fragment „Filozofii dramatu” Józefa Tischnera, a pod nim genialne wyzwanie, chyba dla każdego: Przedstaw swoje zdanie na temat pojęcia sensowna wolność.
W taką podróż można się wybrać, prawda?
Chcesz zobaczyć więcej? TUTAJ znajdziesz podgląd podręcznika.
I takich właśnie treści życzyłabym sobie i nam wszystkim zdecydowanie więcej. Dających wiele możliwości wyboru, mnóstwa inspiracji, a przede wszystkim możliwości kształtowania mądrego i krytycznie myślącego pokolenia.
Więcej informacji na temat podręcznika znajdziesz TUTAJ.
Kochani, życzę Wam, samych dobrych decyzji. Abyście na wakacjach mogli odetchnąć pełną piersią, nie myśląc z obawą o podręczniku, który „trzeba będzie przerobić”. Niech w Waszej głowie raczej będzie wizja świeżego wyzwania i samych wartościowych treści. Niech podręcznik, który wybierzecie nie będzie Wam kulą u nogi, ale siekierą.
Franz Kafka
Pełna oferta Operonu dla szkoły podstawowej
A jakie opcje Ty rozważasz? Podziel się proszę swoją opinią. W ten sposób możemy pomóc sobie nawzajem