Twórcą metody sześciu kapeluszy jest Edward de Bono, maltański lekarz, światowej sławy autorytet w dziedzinie kreatywnego rozwiązywania problemów, to on opracował termin myślenia lateralnego. Idea jest pomocna w twórczym podejściu do rozwiązywania problemów, w prosty sposób wskazuje sześć możliwości, w jakich można postrzegać dany problem.
Metoda jest skuteczna, prosta i praktyczna, zachęcam do stosowania jej w środowisku edukacyjnym. Dzięki sześciu kapeluszom możemy zmienić dyskusję ze zwykłego argumentowania i bronienia racji, w dyskusję bardziej konstruktywną. Idea polega na przyjęciu „sztucznego” stanowiska w danej sprawie. Stosowanie metody pozwala uniknąć emocjonalnego związania z obroną własnych racji przy jednoczesnym wyrażaniu swoich uczuć (w wybranym kapeluszu), bez przejmowania się tym, jak odbiorą to koledzy. Zauważymy także, jak sprawnie potrafimy zagospodarować czas na twórczy wysiłek, wprowadzić porządek tworzenia bez obawy, że pominiemy któryś z aspektów problemu.
Planując wykorzystanie tej techniki na lekcji, jest szansa przyjąć wiele strategii – można całą klasą zakładać jeden kapelusz w danym czasie, można podzielić się rolami i dyskutować ze sobą w różnych kapeluszach, od czasu do czasu je zmieniając. Wybór zależy od znajomości uczniów i postawionego do dyskusji problemu.
W takim razie przejdźmy do scharakteryzowania poszczególnych kapeluszy 
Kapelusz biały – LOGIKA
Uczeń/grupa/klasa skupia się na dostępnych danych, przygląda się faktom, gromadzi dane, systematyzuje je i uzupełnia brakujące informacje
Instrukcja dla ucznia lub grupy/klasy:
Popatrz na problem chłodnym okiem i poddaj analizie fakty z nim związane.
Pomocne pytania: Z jakich elementów składa się problem? Jakie fakty przemawiają za tym, że jest to problem? Jakich rezultatów oczekujesz, by stwierdzić, że rozwiązałeś problem?
Dzięki takiej analizie uczniowie będą wiedzieć „na czym stoją „ i z czym przystępują do poszukiwania rozwiązań.
Kapelusz czerwony – EMOCJE, UCZUCIA
Uczeń/grupa/klasa rozpatruje problem, skupiając się na emocjach, uczuciach, intuicji i wrażeniach; analiza umożliwia uświadomienie sobie wszystkich uczuć, szczególnie tych ambiwalentnych (sprzecznych), jakie ma w związku z rozwiązywanym problemem.
Instrukcja dla ucznia lub grupy/klasy:
Spójrz na problem/wyzwanie subiektywnie, uwierz swojej intuicji i skup się na tym co Ci podpowiada. Pozwól sobie na wolność w wyrażaniu uczuć i emocji.
Pomocne pytania: Jakie uczucia wywołuje w Tobie problem, a jakie rozwiązania, które wymyśliłeś? Co podpowiada Ci intuicja, gdy myślisz o przyczynach i rozwiązaniu problemu?
Dzięki spojrzeniu na problem od strony emocji pozyskujemy energię do jego rozwiązania. Zauważmy, że zdarzają się nam sytuacje, w których podejmujemy jakąś decyzję, bo jesteśmy do tego po prostu przekonani i nie rzadko okazuje się, że to była dobra decyzja
W omawianiu czerwonego kapelusza warto poświęcić odrobinę czasu na wyjaśnienie czym jest intuicja/wewnętrzny głos.
Kapelusz czarny – PESYMIZM
Uczeń/grupa/klasa skupia się na myśleniu pesymistycznym, na potencjalnych niepowodzeniach, przewiduje trudności i negatywne konsekwencje. Cel – krytycznie oceniać problem i pomysły na jego rozwiązanie.
Pomocne pytania: Co się stanie, gdy rozwiązanie się nie sprawdzi? Co jeśli inni zawiodą? Czy przewidziałeś wszystkie konsekwencje proponowanego przez Ciebie rozwiązania?
Instrukcja dla ucznia lub grupy/klasy:
Pesymistyczne podejście pozwala dostrzegać zagrożenia, ale zrób wszystko, aby nie blokowało Twoich działań mających na celu rozwiązanie problemu.
Zanim uczeń włoży czarny kapelusz omówmy z nim bądź klasą czym jest pesymizm i czym charakteryzuje się postawa z jego przewagą.
Kapelusz żółty – OPTYMIZM
Uczeń/grupa/klasa skupia się na myśleniu optymistycznym, bierze pod uwagę możliwe korzyści i szanse, włącza ciekawość, przyjemność poszukiwania, z radością tworzy listę korzyści, zalet, nadziei.
Pomocne pytania: Kto zyska na rozwiązaniu problemu? Jakie korzyści płyną z tego, że stoi przed Tobą wyzwanie?
Instrukcja dla ucznia lub grupy/klasy:
To ten kapelusz, w którym korzystamy nie tylko z logiki i doświadczeń, ale możemy odwołać się do marzeń i nadziei. Myślenie z optymizmem o rozwiązaniu problemu mocno nas motywuje, dlatego stajemy się bardziej konstruktywni i mamy po prostu więcej pomysłów. Zatem pozwól sobie na wielkie marzenia i mów o wszystkich szansach
Kapelusz zielony – MOŻLIWOŚCI
Uczeń/grupa/klasa skupia się na kreatywnym podejściu do problemu, przyjmuje punkt widzenia umożliwiający przeanalizowanie wielu dróg rozwiązania problemu.
Pomocne pytania: Jak rozwiązałby ten problem Twój autorytet? Co poradziłby Ci Twój przyjaciel? Gdyby Twoje wyzwanie potrafiło mówić to co byś usłyszał?
Instrukcja dla ucznia lub grupy/klasy:
Pozwól sobie na szalone pomysły, one często prowadzą do genialnych rozwiązań
Zielony kapelusz zachęca uczniów do spojrzenia na wyzwania z perspektywy możliwości, dzięki takiemu podejściu oswajamy dzieci z ciągłymi zmianami sytuacji.
Kapelusz niebieski – ORGANIZACJA
Uczeń/grupa/klasa skupia się na kontroli i planowaniu, umożliwia to ogląd całości pracy nad problemem. Uczeń przyjmuje rolę bezstronnego obserwatora, który zbiera wszystko, co udało się wypracować do tej pory w spójną całość i opracowuje planu wdrożenia pomysłu w życie.
Pomocne pytania: Który kapelusz powinieneś włożyć jeszcze raz, żeby mieć pewność, że problem został rozwiązany? Do czego doprowadziła Cię analiza wszystkich elementów? Jakie wyciągasz wnioski?
Instrukcja dla ucznia lub grupy/klasy:
Twoje zadanie na teraz: zatrzymaj się i zastanów, co chcesz zrobić.
Z pomocą niebieskiego kapelusza powinieneś uporządkować to, co dzięki innym kapeluszom odkryłeś wcześniej, określić rzeczy najważniejsze, które pomogą Ci rozwiązać problem.
Drodzy nauczyciele, dzieci są niesamowicie kreatywne, elastyczne w myśleniu i ciekawe świata – stwarzajmy im jak najczęściej warunki by mogły poznawać sytuacje z różnych perspektyw. Logiczne i schematyczne myślenie ułatwia życie, ale jednocześnie uczy podporządkowania. Inspirujmy naszych uczniów do twórczego radzenia sobie z wyzwaniami, stosując różne aktywne metody. Przedstawiłam metodę kapeluszy, gdyż często po nią sięgam i z moich obserwacji wynika, że dzieci bardzo ją lubią. W odpowiednio dobranym kapeluszu mówią to, czego nie odważyłyby się powiedzieć bez niego.
Życzę Wam kolorowego rozwiązywania problemów
Bo FitEdukacja ma swój początek w FitMyśleniu 
artykuł:
ALICJA KULPA – Zawodowo i z pasji pedagog, doradca zawodowy, trener umiejętności psychospołecznych; z ogromnej miłości żona i mama. Jej motto brzmi: Nawet najdłuższa podróż zaczyna się od pierwszego kroku.
rysnotki:
VITEZSLAVA BARTOSOVA HOFFMANN – Czeszka z częściowo polskimi korzeniami, nauczyciel WF w Szkole Podstawowej nr 82 w Gdańsku, tłumacz języka czeskiego i absolutna miłośniczka sketchnotingu.