ZMYSŁOWE LEKCJE – znajdź swój styl uczenia się

Wnioski, które zbieram w pracy z młodzieżą, skusiły mnie do przygotowania tego wpisu. Nie zawsze jest tak, że naszym uczniom nie chce się uczyć. Czasami wystarczy po prostu nie gasić iskierki „chcenia”. Jeśli pozwolimy im uczyć się zgodnie z ich stylem, zwiększymy szanse na osiąganie lepszych wyników.

Istnieją cztery style uczenia się: wzrokowy, słuchowy, dotykowy (czuciowy) i kinetyczny – w niektórych opracowaniach możemy znaleźć informację o tym, że istnieją trzy style gdyż łączy się styl kinetyczno-czuciowy.

Jak rozpoznać styl uczenia ?

WZROKOWCY

Uczniowie wrażliwi na elementy wizualne otoczenia, bardzo dużą uwagę zwracają na kolory i kształty. Potrzebują ładnego i uporządkowanego otoczenia. Schludni, dbający o swój wygląd zewnętrzny i obserwujący wygląd innych. Jeśli w ich otoczeniu panuje nieład – łatwo się dekoncentrują. Dobrze zapamiętują twarze, większe trudności sprawia im zapamiętywanie nazwisk. Mówiąc opisują kształty, wygląd, wielkość. Mówią szybko, utrzymując z rozmówcą kontakt wzrokowy. To Ci uczniowie, którzy przyjmują wyprostowaną postawę ciała i wodzą za nami oczami.

Słowa i zwroty, których często używają: widzieć, patrzeć, wyobrażać, pokaz, perspektywa, obserwować, zilustrować, spoglądać, rozejrzeć się, widoczny, „naświetlić sprawę”, „mieć wgląd w coś”, „zaciemnić obraz”, „wygląda na to, że…”, „szukać po omacku”, „być świadkiem”, „widzę dobre strony tego rozwiązania”, „zaraz to pokażę”, „trzeba się temu przyjrzeć”, „ wyglądasz na zmęczoną”, „to wygląda bardzo interesująco”.

Pomocne dla wzrokowców będzie wszystko to, co zobaczą – czyli materiały graficzne, teksty, zdjęcia, wykresy. W przyswajaniu wiedzy nie będzie im przeszkadzać muzyka czy rozmowy, ale bałagan, nieład oraz niepasujące do siebie szczegóły wyglądu otoczenia mogą ich wytrącić z równowagi i utrudnić koncentrację. Warto pamiętać, że najlepiej uczą się na przykładach z realnego życia.

JEŚLI NASZ UCZEŃ JEST WZROKOWCEM, NAJSKUTECZNIEJ BĘDZIE SIĘ UCZYŁ GDY:

• informacje wzrokowe podane będą w formie słów i liczb, przedstawione jasno i systematycznie,informacje wzrokowe podane będą w formie słów i liczb, przedstawione jasno i systematycznie,
• będziemy wykorzystywać materiał drukowany: książki, gazety, podręczniki, instrukcje, tabele, wykresy, infografiki, plakaty,
• będzie miał wokół siebie porządek,
• będzie miał plan według którego będzie pracował,
• najpierw przeczyta, zanim coś zrobi,
• będzie miał kontakt wzrokowy z nauczycielem,
• skorzysta z pomocy naukowych w formie graficznej lub samodzielnie stworzy notatki w formie ilustracji, schematów, map myśli – umożliwia mu to spojrzenie na całość zagadnienia od razu,
• będzie w miejscu kolorowym, atrakcyjnym wizualnie, inspirującym,
• ważne informacje zaznaczy kolorem,
• to, co ma zapamiętać, będzie notował na karteczkach i umieszczał je w miejscach, na które często patrzy.
  

 

SŁUCHOWCY

W kontakcie z drugą osobą zwrócą uwagę na jej imię i nazwisko, dźwięk głosu, sposób mówienia i na to, co mówi. Długi kontakt wzrokowy jest dla nich rozpraszający. Potrzebują ciągłych bodźców słuchowych. Dłuższe przebywanie w ciszy powoduje, że sami wytwarzają dźwięki – to Ci nasi uczniowie, którzy nucą, śpiewają, mówią do siebie, gwiżdżą. Mówią dużo, dość rytmicznie, w trakcie mówienia modulują głos. Potrafią opisywać dźwięki, głosy, muzykę, efekty dźwiękowe, opowiadają o tym, co mówią inni, często bardzo szczegółowo. Zdarza się im cichutko powtarzać słowa wypowiedziane przez nauczyciela lub potakiwać głową. Kiedy próbują sobie coś przypomnieć zdarza się, że wpatrują się niewidzącym wzrokiem w przestrzeń („osłuchują nagranie”).

Słowa i zwroty, których często używają: cichy, głośny, brzmieć, słuchać, głos, dźwięk, hałaśliwy, słyszeć, rozmawiać, melodyjny, stwierdzić, zaniemówić, harmonia, akcentować, brzmieć dobrze (źle), dobrze wyrażony, donośny, dobry ton, przyjemny dla ucha, „ten pomysł brzmi interesująco”, „co słychać?”, „jak Ci się z nim rozmawiało?”, „posłuchaj jakie to ciekawe”.

Słuchowcy, to Ci nasi uczniowie, którzy z łatwością uczą się języków obcych. Pamiętają to, co słyszą lub sami opowiadają. To Ci lubiący uczyć się w grupie lub z drugą osobą, przez zadawanie pytań i odpowiadanie na nie.

W trakcie nauki muzyka i hałas mocno ich rozprasza – potrzebują ciszy. Najlepiej przyswajają informacje podawane w formie języka mówionego – sami też są świetnymi mówcami.

JEŚLI NASZ UCZEŃ JEST SŁUCHOWCEM, NAJSKUTECZNIEJ BĘDZIE SIĘ UCZYŁ GDY:

• będzie mógł słuchać innych i dyskutować o swoich pomysłach, koncepcjach,
• nie będzie słuchał muzyki w tle w trakcie nauki i czytania – musi być absolutna cisza,
• będzie dbał o uporządkowane otoczenie (teczki, segregatory, harmonogramy),
• będzie na głos odczytywał tekst do nauczenia się lub będzie je głośno powtarzał (można również zaproponować uczniowi, żeby się nagrał i odsłuchiwał – nasi uczniowie nie mają z tym najmniejszych problemów),
• będzie pracował z innymi, omawiając zagadnienia (para, grupa),
• będzie dobrze słyszeć nauczyciela (nie sadzajmy słuchowca do ostatnich ławek),
• będzie podsumowywał w formie krótkich zdań najważniejsze treści z lekcji czy z materiału, którego musi się nauczyć,
• będzie mógł opowiedzieć komuś to, czego się nauczył,
• poprosi kogoś o przepytanie z opanowanego materiału.
  

 

DOTYKOWCY (CZUCIOWCY)

Dotykowcy to Ci uczniowie, którzy mają doskonale wyczulony zmysł dotyku, węchu i smaku – dzięki tym zmysłom najszybciej i najprzyjemniej poznają nowe rzeczy. Są wrażliwi na wszelkie sygnały płynące z ciała, dlatego z łatwością rozpoznają własne emocje, doznania, potrafią określić własne samopoczucie. Żywo, ekspresyjnie i dynamicznie gestykulują – ruch rąk i pozawerbalne komunikaty to ich główny przekaźnik informacji. Często trzymają coś w rękach, to ułatwia im skupienie. Gdy słuchają lubią bawić się różnymi przedmiotami np. długopisem .

Wrażliwość dotykowców ma związek również z ludźmi w ich otoczeniu – są wyczuleni na elementy komunikacji niewerbalnej innych – na ich ton, mimikę, język ciała, gesty. Bardziej od słów wychwytują ich wydźwięk emocjonalny. Silnie przezywają emocjonalnie to, co poznają i czego doświadczają, lubią opowiadać o tych przeżyciach. Mówią raczej cicho i spokojnie, są empatyczni.

Słowa i zwroty, których często używają: czuć, zimno, ciepło, twardy, miękki, świeży, pachnący, cierpieć, cieszyć się, bać się, mieć wrażenie, lubić, „czujesz to?”, „lubisz to uczucie?”, „czuję co masz na myśli”.

Najlepiej zapamiętują te treści, które działają na ich emocje. Lepiej przyswoją nową wiedzę jeśli pozwolimy im notować, szkicować, rysować.

Warto pamiętać, że zdarzają się im trudności z odcięciem od uczuć innym – nie pozwala się im to skupić i dekoncentruje.

JEŚLI NASZ UCZEŃ JEST DOTYKOWCEM, NAJSKUTECZNIEJ BĘDZIE SIĘ UCZYŁ GDY:

• będzie mógł wykorzystać doświadczenia i eksperymenty – najlepszą formą zajęć dla nich są warsztaty, gdzie mogą próbować nowych rzeczy i wymieniać się z innymi przeżyciami,
• będzie mógł notować, bo już samo pisanie pomaga mu zapamiętywać i uporządkowywać materiał – lepiej myśli i słucha gdy bazgrze, rysuje lub trzyma coś w dłoni np. długopis, piłeczkę,
• będzie mógł słuchać swojej ulubionej muzyki (pobudza emocje),
• zadbamy o przyjazną atmosferę w miejscu, w którym ma się uczyć – negatywne emocje obniżają jego poziom koncentracji,
• podczas czytania będzie robił notatki używając różnych kolorów, czcionek,
• warto zaproponować mu tworzenie map myśli z wieloma ilustracjami – to może bardzo ułatwić mu zapamiętanie materiału.
  

 

KINESTETYCY

Najchętniej i zdecydowanie najłatwiej uczą się, gdy sami coś wykonują. Przyswajają wiedzę w ruchu, szukają wręcz dodatkowych stymulacji, aktywnie uczestniczą w różnych sytuacjach życia codziennego i eksperymentują kiedy to tylko możliwe. Siedzenie na lekcjach i słuchanie, to dla tych uczniów najmniej odpowiedni sposób uczenia się, są wtedy znudzone wręcz bardzo się męczą. Poszukują dodatkowych zajęć – rysują, wykonują origiami, wertują podręcznik, wodzą wzrokiem za tym, co się porusza. Kołyszą się na krześle, poruszają nogami. Bardzo lubią zmieniać miejsce. Słuchając zazwyczaj swobodnie „rozkładają się” na krześle .

Słowa i zwroty, których często używają to te, które opisują działanie: robić, jechać, załatwiać, organizować, ruszać się, szybko, „weźmy sprawy w swoje ręce”, „trzeba stąpać twardo po ziemi”, „trzymam rękę na pulsie”, „weźmy się za to”.

Są zorientowani na cel i pragmatyczni. Mówią niewiele i dość lakonicznie, często żywiołowo gestykulują, lubią „poklepywać” innych.

Nie przeszkadza im nieporządek, niektórzy uważają wręcz, że to ich żywioł.

Kinestetycy zapamiętują nowe treści poprzez zaangażowanie w aktywność ruchową, dodatkową siłą nakręcającą ich do nauki jest współzawodnictwo. Wskazane jest by robili częste przerwy, wykorzystywali je na ćwiczenia fizyczne lub przemieszczanie się. Choć sami potrzebują ruchu aby sprawniej się uczyć, ruch innych działa na nich rozpraszająco i dekoncentrująco. Można zauważyć, że gdy kinestetycy przez dłuższy czas muszą siedzieć w jednym miejscu stają się niespokojni, dlatego, że ich naturalnym stanem jest aktywność – spacerując po pokoju potrafią najlepiej skoncentrować się na nauce. Często trenują jakąś dyscyplinę sportu.

JEŚLI NASZ UCZEŃ JEST KINESTETYKIEM, NAJSKUTECZNIEJ BĘDZIE SIĘ UCZYŁ GDY:

• będzie eksperymentować i wypróbowywać w praktyce czynności, których ma się nauczyć,
• będzie w ruchu, np. chodząc po klasie, pokoju,
• będzie pisać na dużych tablicach lub planszach w pozycji stojącej,
• do nauki włączy gestykulację i odgrywanie czytanych treści – to pomaga mu lepiej zapamiętywać,
• będzie grał w gry edukacyjne i ruchowe,
• otoczenie pozostanie nieruchome – bo ruch innych bardzo mocno go rozprasza,
• przed rozpoczęciem nauki będzie mógł przejrzeć cały rozdział, oglądając ilustracje, tabelki, wykresy.

Rozpoznanie własnego stylu uczenia się to klucz do sukcesu!

A sukces naszych uczniów to nasz sukces

 

Chcesz zbadać styl uczenia się swoich uczniów? Polecam Ci przeprowadzić test Krakowskiej Szkoły Doradztwa Zawodowego.

TEST – MÓJ STYL UCZENIA SIĘ

Każdy z nas ma swoje ulubione sposoby uczenia się, z których lubi korzystać i inne, które lubi mniej. Poniżej znajduje się lista różnych zajęć i czynności. Przeczytaj listę, oceń, na ile każdy element pasuje do Ciebie, na ile się z nim zgadzasz.

Następnie nadaj każdemu ze zdań wartość :

3 punkty – jeśli zdanie dotyczy Ciebie w dużym stopniu

2 punkty – jeśli zdanie dotyczy Ciebie w średnim stopniu lub czasami

1 punkt – jeśli sądzisz, że nie dotyczy Ciebie.

 

STYL SŁUCHOWY	PUNKTY
Lubię rozmawiać, dyskutować albo wygłaszać monologi.
Kiedy się uczę, pomaga mi „głośne myślenie” i robię powtórki na głos.
Dobrze czytam, ale nie lubię długich opisów. Czasem nie zauważam ilustracji.
Hałas mnie dekoncentruje. Nie lubię, gdy ktoś rozmawia obok, gdy się uczę.
Muzyka jest moim ulubionym rodzajem sztuki.
Kiedy czytam, mylę wyrazy, które pisze się podobnie.
Piszę tak jak słyszę, często mam kłopoty z ortografią.
Jestem lepszy w mówieniu niż pisaniu. Czasem nawet mówię, gdy piszę.
Najchętniej uczę się podczas wykładu lub gdy czytam na głos.
Lepiej zapamiętuję, kiedy słyszę, niż kiedy widzę.
RAZEM:

STYL RUCHOWY	PUNKTY
Lubię prace manualne i  tworzenie przedmiotów.
Najlepiej uczę się poprzez wykonywanie różnych czynności.
W czasie lekcji często się wiercę, zmieniam pozycję, zwykle coś trzymam w rękach np. długopis.
Zwykle nie czytam instrukcji obsługi, wolę sam(a) sprawdzić jak coś działa.
Najlepiej uczę się, gdy mam coś udowodnić, pokazać jak coś działa i wyjaśnić, dlaczego się tak dzieje.
Najbardziej lubię aktywność fizyczną, zajęcia w terenie i wycieczki.
Nie przepadam za udzielaniem innym instrukcji, wolę pokazać.
Będąc w nieznanym miejscu nie gubię się, zawsze trafię na wyczucie.
Bardzo angażuję się, kiedy wykonuję zadanie.
Lepiej myślę i działam, kiedy mogę się poruszać, np. kiwać nogą, przechadzając się.
Często gestykuluję, aby coś pokazać.
RAZEM:

 

Sprawdź, w której części zdobyłeś /(aś) największą liczbę punktów. Podsumuj wyniki:

W –……………   S –……………   R –……………

Jeśli masz najwięcej punktów W, Twój styl uczenia się to PATRZENIE – Jesteś WZROKOWCEM

Jeśli zebrałeś najwięcej punktów S, Twój styl uczenia się to SŁUCHANIE – Jesteś SŁUCHOWCEM

Jeśli masz najwięcej punktów R, Twój styl uczenia się to DZIAŁANIE – Jesteś KINESTYKIEM

 

 

  ALICJA KULPA – Zawodowo i z pasji pedagog, doradca zawodowy, trener umiejętności psychospołecznych; z ogromnej miłości żona i mama. Jej motto brzmi: Nawet najdłuższa podróż zaczyna się od pierwszego kroku.