Asertywny nauczyciel to ogromne wsparcie dla ucznia, jego rodziców i opiekunów, świetny współpracownik oraz cenny pracownik dla szkoły. Jednak aby mówić o asertywności, nie wystarczy tylko sławne i zdecydowanie przereklamowane „mówienie nie”.
Z mojego własnego doświadczenia oraz doświadczenia moich klientów najważniejsze jest holistyczne podejście do tematu, czyli przestrzeganie jednej zasady: ASERTYWNOŚĆ TO SPOSÓB BYCIA! Nie chodzi o tupet, czy siłę tarana w forsowaniu swojego zdania. Nie chodzi też o naturalną łatwość w przejawianiu takiej postawy. Sposób bycia obejmuje natomiast sposób myślenia, sposób mówienia oraz mowę ciała. Musi być spójny. Dużo, ale kiedy rozbijemy tę całość na elementy składowe, o wiele łatwiej jest nam doskonalić się w byciu człowiekiem asertywnym.
Praca nauczyciela i pedagoga polega na nieustannym kontakcie z uczniami i rodzicami. Kontakcie który, jeżeli będzie oparty na asertywnym sposobie bycia niezwykle ułatwi naszą pracę, a my możemy doskonalić kilka obszarów naszego zachowania, żeby w ogromnym stopniu uskutecznić naszą komunikację.
Zacznij od pierwszego wrażenia. Zawód nauczyciela opiera się na pracy sobą, swoją wiedzą, swoim ciałem. Zarówno przy tablicy, w gabinecie pedagoga szkolnego czy w kontakcie z rodzicami, musimy zadbać o nieświadomy odbiór naszej osoby. O ile szkoły na ogół nie nakładają na swoich nauczycieli dres kodu, to wypracowanie sobie bezpiecznego w odbiorze uczniów i rodziców wizerunku ułatwi nam pracę.
Dlaczego to takie ważne? Popatrzmy chociażby na reklamy, gdzie każdy aktor grający lekarza występuje w kitlu, który ma za zadanie uwiarygodnienie go w oczach odbiorcy. Nauczyciel dokładnie w ten sam sposób powinien budować swoją garderobę, tak aby była ona dla niego naturalna, ale na tyle stonowana, by nie przytłoczyć rozmówcy, niepotrzebnie nie stworzyć dystansu między nami a uczniami czy rodzicami.
Tak często jak to tylko możliwe używaj komunikatu typu „ja” (to podstawa dobrych relacji między ludzkich nie tylko w realiach szkolnych). Komunikat „ja” opiera się o formułowanie przekazu opartego na własnym doświadczeniu. Mówimy o naszych emocjach. Jako pedagog absolutnie namawiam też do mówienia o naszych obawach. Rodzice i uczniowie naprawdę doceniają, kiedy jesteśmy z nimi szczerzy, nie usztywniamy się w roli autorytetu. Unikajmy natomiast straszenia, używania komunikatów typu „ty zawsze”, oraz oceniania np. „jesteś…”
Oprócz komunikacji na poziomie słów nie możemy zapominać też o barwie naszego głosu. Tonacja to coś, czym możemy zniszczyć przekaz nawet najbardziej wypracowany na poziomie komunikacji „ja”. Tonacja to coś, na co bardzo wyczuleni są często nasi uczniowie i to coś, co potrafi im niesamowicie podciąć skrzydła.
Mowa ciała to ogromny obszar nauki badający jak dużo „zdradza” nasze ciało. Dla nauczyciela to podwójnie ważne. Świadomie możemy kierować jakie treści werbalne chcemy podkreślić, żeby przekazać określony komunikat. Możemy przełamać lody między nami i naszymi uczniami czy rodzicami, ale też gdy jest potrzebny dystans możemy w jednej chwili zbudować go, dając przestrzeń na ujście emocji. Znajomość mowy ciała ułatwia „odczytanie” naszych uczniów.
Osobiście namawiam też do bardzo świadomego używania uśmiechu!!! To naprawdę ułatwia komunikację 
Sposób myślenia to natomiast inny obszar, który stosunkowo trudno przemodelować. Nasz poziom asertywności to bardzo osobnicza cecha. Dodatkowo może się różnić w zależności czy mówimy o interakcji z kimś, kto jest dla nas autorytetem, z kimś kogo uważamy za osobę do nas podobną czy też z kimś, kto choćby zawodowo jest od nas zależny. Tu najcenniejsze w pracy nauczyciela będzie dookreślenie swoich mocnych stron i zdiagnozowanie tych, nad którymi powinniśmy popracować a potem świadoma praktyka!
Najważniejsze jest to, że o własną asertywność musimy dbać i nieustannie się w niej doskonalić. Praktyka czyni mistrza i tego Wam życzę
Agnieszka Stronka-Świergała – pedagog, coach, instruktor jogi. Od 2013 roku life and business coach pracujący głównie z klientami indywidualnymi. Coaching z powodzeniem stosuje również w pracy pedagoga szkolnego, w kontaktach z uczniem i jego rodziną oraz współpracownikami. Od 2004 roku dzieli się swoim doświadczeniem jako praktyk jogi prowadząc zajęcia indywidualne i grupowe.