INDYWIDUALNE WZORCE MYŚLENIA (część 2.)


Jestem nauczycielem, który poszukuje niepowtarzalności. Pisałam więcej na temat w pierwszej części tego artykułu. Wspominałam w nim także o stanie świadomości, podświadomości i nieświadomości.

Na oznaczenie każdego z tych stanów umysłu używam kolejno symboli: trójkąta, kwadratu i koła. Poniższy diagram przedstawia je razem. Strzałka wskazuje kierunek myśli do wewnątrz, od przyjęcia informacji do jej przetworzenia, a następnie na zewnątrz, w postaci tworzonych, wyrażanych i przekazywanych przez dziecko idei.

W istocie każdy z nas ciągle w ułamku sekundy przeskakuje z jednego z tych trzech stanów do drugiego wskutek nieustannej stymulacji odbieranych przez nas bodźców czuciowych.

Te wzorce funkcjonują we wszystkim, co robimy. One wyznaczają najwygodniejszy i najskuteczniejszy sposób uczenia się. Decydują o tym, że umysł Johnny’ego to skrzypce, a jego matki – trąbka.(1) 


Indywidualne wzorce myślenia w pigułce:


SRW
Przewodnik stada

SŁUCH w świadomości

  • osoba elokwentna, wygadana,
  • ma bogate słownictwo,
  • dużo gestykuluje,
  • często improwizuje,
  • zdolny dyskutant, używa logicznych argumentów,
  • tryska humorem, jak z rękawa sypie anegdotami,
  • potrzebuje mówienia, żeby żyć,
  • nawet jak milczy to mówi, wydaje z siebie różne odgłosy: pomrukuje, pogwizduje, podśpiewuje,
  • w gniewie krzyczą, kłócą się,
  • nieświadomie ranią słowami kiedy mówią coś nieprzemyślanego,
  • niby to wzorzec niewrażliwy na słowa (trafiają one do świadomości) ale gdy słyszy uwagi związane z jego ruchem czy wzrokiem, może to wzbudzić jego głębsze uczucia, szczególnie jeśli chodzi o wygląd osoby bądź sposób wykonywania przez nią pewnych czynności,
  • odtwarza to co usłyszy słowo w słowo,
  • jako dziecko wcześnie „czyta” (tak długo słucha bajek, że zna je na pamięć).


RUCH w podświadomości

  • dużo się porusza, energia tkwi tuż pod skórą,
  • generalnie lubi sporty, przede wszystkim grupowe,
  • lubi rywalizację, musi być najlepszy,
  • gdy się cieszy to skacze, gniewając – tupie nogami,
  • pieszczoch,
  • ma silne, zwarte ciało,
  • świetna koordynacja słuchowo – ruchowa,
  • dobry instruktor, umie wytłumaczyć jak coś zrobić,
  • świetnie rozumie słowne instrukcje,
  • dzieci potrzebują dużo ruchu, męczy je siedzenie w szkolnej ławce,
  • niezależny w podejmowaniu decyzji, bardzo dobrze jeśli jako dziecko może uczestniczyć w podejmowaniu decyzji domowych (co na obiad, jakie wakacje), wzmacnia to jego poczucie wartości.


WZROK w nieświadomości

  • marzyciel,
  • bardzo żywa wyobraźnia,
  • jak coś widzi to czuje to na głębokich poziomach,
  • ma niekonwencjonalne wizje,
  • problemy z czytaniem i pisaniem,
  • nie lubi czytać,
  • jeżeli jako dziecko nie zainteresuje się czytaniem to literowanie jest dla niego żmudną czynnością co szybko męczy wzrok,
  • przed telewizorem się wyłącza, telewizor przyciąga jego wzrok i generalnie nic nie słyszy,
  • wyczulony na poziom i jakość tego co ogląda,
  • siada przed telewizorem na wybrany program, ale potem ogląda ciurkiem to, co leci,
  • ma problemy z pisaniem, zwłaszcza z poprawnością ortograficzną,
  • wzrok szybko się męczy,
  • ma wokół siebie bałagan, w którym świetnie się orientuje,
  • kolekcjonuje wszystko: guzik, piórko, kamyczek,
  • jego rysunki są pełne artyzmu,
  • wybredny jeśli chodzi o strój, ubranie inne niż u wszystkich, ekscentrycy,
  • widzą rzeczy całościowo, mogą zajmować się wystrojem wnętrz.

NAUKA

  • dziecko powinno złapać bakcyla czytania,
  • pasjonuje się książkami, w których jest ruch, dynamika, ciekawe konstrukcje słowne, cięty język, awanturnicy, bohater podobny do niego,
  • do nauki wprowadzić ruch: fotel bujany, wskaźnik, pisanie palcem po plecach, dotyk i gestykulacja pomagają,
  • uczy się poprzez wymawianie,
  • areszt domowy nie jest wskazany, żeby się uczyć musi mieć dużo ruchu,
  • do pisania potrzebuje dużych kartek papieru, tablic,
  • musi koić wzrok obserwując na przykład coś naturalnego,
  • wprowadzić muzykę do nauki,
  • lubi wykresy, wzory, duże obrazki w tekście,
  • dziecko zachęcać do mówienia swoimi słowami,


WRS
Wszędobylski obserwator

WZROK w świadomości

  • chłonie oczami świat,
  • czuje to, co widzi,
  • ma problemy z podjęciem decyzji,
  • najpierw obserwuje a potem naśladuje,
  • żarliwy czytelnik, ale czytanie na głos go rozprasza,
  • jest to wzorzec dyslektyczny, ale gdy dziecko nauczyło się czytać nim poszło do szkoły to jest to dla niego naturalny sposób przyswajania informacji,
  • lubi rysować, robi to dobrze,
  • organizuje sobie pracę na piśmie,
  • łatwo nawiązuje kontakt wzrokowy i go utrzymuje,
  • zamykają oczy lub patrzą w górę gdy myślą,
  • raczej ładnie piszą,
  • zadaje dużo pytań, jest dociekliwy/a
  • zapamiętuje twarze nie nazwiska,
  • bardzo dobrze się uczy pisząc (robi ściągi ale ich nie używa),
  • łatwo się uczą ze słowa pisanego, z tabel i wykresów, bez ustnych objaśnień,
  • przesadnie dba o szczegóły, często umyka jej pewna wizja całości,
  • osoba pedantyczna w ubraniach i przedmiotach,
  • wszystko ma swoje miejsce.


RUCH w podświadomości

  • energia tuż pod skórą,
  • doskonała koordynacja wzrokowo ruchowa,
  • typ sportowca,
  • wiąże sport z uczuciami i emocjami,
  • lubi być widocznym, pokazywać się,
  • łatwo naśladuje ruchy,
  • lubi rozbierać przedmioty na elementy pierwsze by zobaczyć jak coś działa,
  • złość okazuje gestem, bądź poprzez bodźce wzrokowe – spojrzenie lub napis,
  • osoba nastawiona na współpracę, lubi i umie pracować w grupie.


SŁUCH w nieświadomości

  • istotne jest, aby w procesie uczenia nie był/a krytykowana
  • ustne wyjaśnienia w procesie uczenia wprowadzają wyłącznie chaos,
  • pali kawały,
  • generalnie osoba małomówna,
  • gdy poczuje się bezpiecznie w grupie może zacząć mówić,
  • ponieważ dostrzega głównie szczegóły, umyka jej wizja całości to przeskakuje z tematu na temat, gubi sens wypowiedzi,
  • używa niezrozumiałych dla innych aluzji,
  • używa zwrotów i wyrażeń związanych ze wzrokiem: widzę, do zobaczenia,
  • zadaje pytania, na które sam sobie odpowiada,
  • szorstki ton i krytykę odbiera jako atak na swoją osobę,


NAUKA

  • bardzo dobrze wypowiada się na piśmie, gorzej z wypowiedziami ustnymi,
  • pisze bardzo dobrze i twórczo,
  • pisząc znajduje porządek myśli, ład,
  • łatwiej jej wyrażać w ten sposób uczucia,
  • potrzebuje wyciszenia,
  • jest osobą wrażliwą na bodźce słuchowe, denerwuje ją hałas,
  • kącik trofeów podnosi jej poczucie wartości,
  • gdy coś opowiada, powinna trzymać coś w ręku by lepiej się koncentrować,
  • należy zachęcać dziecko do mówienia, wypytując co widziało, czytało,
  • krytyka powinna być wyrażana na piśmie,
  • do czytania wprowadzić wskaźnik,


RWS – Wędrujący poszukiwacz

RUCH w świadomości

  • pieszczoch, lubi dotykać i być dotykany,
  • musi ruszać się żeby żyć, ale czasem kończy się to na spacerach do lodówki,
  • bardzo aktywny/a jako dziecko,
  • by coś zobaczyć lub usłyszeć musi mieć ruch,
  • świetny sportowiec,
  • lubi sporty drużynowe,
  • lubi coś przegryzać jak pracuje, myśli, pisze,
  • generalnie samotnik,
  • gdy się gniewa wycofuje się i odcina od świata zewnętrznego,
  • lubi pracę w grupie a odpoczynek w samotności,
  • ma zdolności manualne,
  • jest precyzyjny/a,
  • snuje dokładne, dalekosiężne plany,
  • osoba o dużym wdzięku osobistym, ładnie się rusza.


WZROK w podświadomości

  • przyrodnik, ma łagodny wzrok,
  • jest predysponowana do czytania, ale ma problemy   czytaniem fonetycznym,
  • czytając na głos gubi kontekst,
  • nawiązuje kontakt wzrokowy, ale gdy trwa on dłużej lub myśli co powiedzieć zaczyna błądzić wzrokiem,
  • widzi całość i szczegóły, gdy zagłębia się w problem to nie umyka wizja całości,
  • może być architektem, dekoratorem wnętrz, wizażystą, fryzjerem,
  • potrafi wyobrazić sobie z różnych stron dany obiekt (widzi trójwymiarowo),
  • widzi dwie strony medalu, wady i zalety rozwiązań,
  • świetnie zapamiętuje wykresy, wzory,
  • można bardzo dużo wyczytać z jego/jej spojrzenia, emocje widać w oczach.


SŁUCH w nieświadomości

  • używa zwrotów związanych z ruchem: czuć atmosferę, pchnąć sprawę,
  • gdy słyszy dużo słów wyłącza się,
  • jako dziecko późno zaczyna mówić (2 – 2,5 roku), ale gdy już mówi to krótko, zwięźle i rzeczowo,
  • generalnie milczek,
  • potrzebuje akceptacji, poczucia bezpieczeństwa, gdy mówi,
  • gdy zamyka się w sobie to przestaje mówić.
  • wycofuje się słysząc plotki, nie plotkuje,
  • ma problemy z wyrażaniem uczuć,
  • o emocjach mówi tylko wśród bliskich,
  • nie zabiera głosu w tłumie, przy dwóch – trzech osobach rozkręca się mówi dużo, czasami pokrętnie, a jej aluzje są niezrozumiałe dla otoczenia,
  • wyczulona na krytyczny ton,
  • lepiej krytykować ją na piśmie, bo inaczej kara może być niewspółmierna do winy.


NAUKA

  • jego/jej drugie imię to wygoda, zwłaszcza w stosunku do ubrań,
  • do pisania potrzebuje dużej tablicy, jako dziecko pisze po ścianach,
  • potrzebuje wygodnego miejsca do nauki,
  • lubi wf, plastykę, prace ręczne,
  • musi odreagować szkołę, potrzebuje ciszy, samotności, miejsca gdzie może się zaszyć,
  • istotne jest uprawianie sportu dla takiego wzorca,
  • areszt domowy nie jest szczęśliwym rozwiązaniem, bo może skończyć się wędrówkami do lodówki,
  • takie dzieci wyrywają się do prac: wytrą tablicę, przyniosą kredę np.,
  • gdy ma coś zrobić to dobrze, jeśli najpierw pójdzie na dwór i się wybiega – będzie się lepiej koncentrować,
  • bardzo dobrą metoda nauki jest wycieczka, eksperyment czy film,
  • dobrze uczy się z instrukcji i rysunków,
  • do nauki włączyć ruch: bujany fotel, wskaźnik,
  • ortografii można uczyć poprzez ruch: pisanie wyrazów na ciele dziecka, układanie wyrazów z literek – ciasteczek,
  • potrzebują zajęcia dla rąk, by koncentrować się na tym, co robią lub słyszą,


RSW
Żywe srebro

RUCH w świadomości

  • osoba wytrzymała fizycznie,
  • wzorzec bokserski: najpierw działa potem myśli,
  • gniew okazuje tupiąc i rzucając przedmiotami,
  • potrzebuje komfortu fizycznego, wygodnego ubrania, miejsca pracy,
  • ciągle się rusza, miele coś w rękach, obgryza paznokcie, lubi jeść, bo to też ruch i smak,
  • ma niespożytą energię,
  • świetny w pracach ręcznych, majsterkowicz, złota rączka,
  • lubi jak coś się dzieje dookoła,
  • brak emocji na twarzy,
  • niski poziom empatii.


SŁUCH w podświadomości

  • gest poprzedza słowo,
  • opowiada co zrobił, jak zrobił,
  • używa zwrotów związanych z ruchem,
  • jest to wzorzec niezależny więc taka osoba będzie przekonywać do działań wg swojego sposobu,
  • swobodnie mówi o uczuciach, emocjach,
  • ma duży dar przekonywania,
  • lubi mówić,
  • porządkuje myśli na głos, mówi do siebie.


WZROK w nieświadomości

  • ma problemy z czytaniem i pisaniem,
  • pismo nieczytelne,
  • lubi ilustracje, duży druk,
  • nie lubi być nagrywana, fotografowana,
  • dłuższe przypatrywanie się jej budzi agresję,
  • duży wpływ ma na nią to co widzi np. uśmiech lub złe spojrzenie,
  • jest to kolekcjoner,
  • organizuje sobie pracę poprzez przerzucanie rzeczy z miejsca na miejsce,
  • jest wybredna jeśli chodzi o strój, wystrój wnętrza, program telewizyjny,
  • postrzega rzeczy całościowo,
  • nie nawiązuje kontaktu wzrokowego, krótkie, nieśmiałe spojrzenia.


NAUKA

  • należy dziecko wypytywać o to co widziało, bo pamięta głównie to co robiło,
  • jest to wzorzec dyslektyczny,
  • frustruje go/ją czytanie na głos,
  • do pisania potrzebuje dużych kartek, tablic,
  • do nauki należy włączyć ruch: bujany fotel, wskaźnik,
  • należy podciągać elementy związane ze wzrokiem poprzez zachęcanie do rysowania, pisania pamiętników i listów,
  • trzeba trenować pamięć wzrokową,
  • dla takiego dziecka bardzo ważna jest treść czytanego tekstu, musi być on interesujący i pełen akcji,
  • dobrze gdy opowiada co przeczytał/a,
  • lubi odgrywać scenki, rzeźbić w plastelinie,
  • lubi kontakt fizyczny,
  • należy koić wzrok, wzrok szybko się męczy.


SWR
Słowny akrobata

SŁUCH w świadomości

  • zdolny, błyskotliwy dyskutant,
  • sypie z rękawa dowcipami,
  • osoba niecierpliwa,
  • rzadko gestykuluje,
  • podsłuchiwacz, lubi wiedzieć co się dzieje,
  • używa zwrotów związanych ze słuchem: słuchaj, do usłyszenia,
  • wcześnie „czyta”, w praktyce uczy się ze słuchu na pamięć,
  • gaduła,
  • łatwo, ale krótkotrwale zapamiętuje usłyszane wiadomości.


WZROK w podświadomości

  • świetna pamięć wzrokowa, fotograficzna,
  • postrzega całość jaki i szczegóły,
  • świetnie czyta fonetycznie,
  • wokalizuje to co widzi,
  • posiada wiedzę książkową, którą potrafi przekazać, ale nie stosuje jej w praktyce,
  • łatwo nawiązuje kontakt wzrokowy, ale nie utrzymuje go długo,
  • ma nieczytelne pismo,
  • nadaje się na redaktora, korektora do wyszukiwania błędów ortograficznych.


RUCH w nieświadomości

  • ma problemy z wzięciem się do roboty,
  • często przesuwa terminy wykonania zadań,
  • nudzi się przy czynnościach powtarzalnych,
  • uprawia sporty indywidualne,
  • onieśmiela ją dotyk, który uważa za wyraz głębokiego zaufania,
  • niska zdolność manualna,
  • jest trochę nieporadny, np. potyka się,
  • potrafi naśladować ruchy innych np. sposób tańczenia,
  • nie czuje fizycznej potrzeby ruchu.


NAUKA

  • sukcesy zawdzięcza elokwencji, należy więc od małego dyskutować z nim/nią o wszystkim,
  • nakłaniać i aprobować każdy przejaw fizycznej działalności,
  • ugruntowywać zdobytą wiedzę,
  • motywować do działania,
  • ponieważ jest to „wieczny planista” ma problemy z realizacją terminów, więc należy motywować go/ją do działania,
  • zachęcać do opowiadania czym się zajmują, co robią,

WSR  – Prezenter, gawędziarz

WZROK w świadomości

  • pismo ładne i czytelne
  • osoba żywa i ciekawska
  • łatwo nawiązuje i długo utrzymuje kontakt wzrokowy
  • lubi mieć wszystko poukładane, sklasyfikowane
  • lubi porządek ale robienie go jego/ją nudzi
  • organizuje sobie prace przez notatki, wykresy
  • dobrze rozumie to co widzi, co jest napisane
  • żarliwy czytelnik
  • nie ma problemów z ortografią
  • nie ma problemów z nauczeniem się tradycyjnego czytania
  • lubi przyciągać czyjąś uwagę,
  • lubi być w centrum uwagi,
  • sporządza notatki ze wszystkiego,
  • ma dobrą pamięć wzrokową, wystarczy że przegląda notatki przed egzaminami,
  • uczucia widać na twarzy,
  • nadaje się na redaktora, korektora do wyszukiwania błędów ortograficznych.


SŁUCH w podświadomości

  • używa zwrotów związanych ze wzrokiem: zobacz, do zobaczenia,
  • mówiąc myśli przez co potrafi sobie uświadomić różne aspekty tej samej sprawy i w czasie rozmowy zmienić zdanie,
  • mówi bardzo kwieciście, obrazowo,
  • lubi urządzać dyskusje, pogawędki
  • raczej sprawnie mówi o uczuciach (dla osób ze słuchem w świadomości może to być trudne),
  • myśli na głos,
  • bardzo towarzyski/a, ma wiecznych przyjaciół.


RUCH w nieświadomości

  • nudzą go/ją wykonywanie dłużej jakiejś czynności, więc przeskakuje z jednej na drugą dla urozmaicenia,
  • ma trudności z dokończeniem przerwanych czynności,
  • zmienia zdanie co do sposobu wykonania zadania,
  • ma poczucie niezdarności, nieporadności, niezdolności,
  • niechętnie rywalizuje,
  • uprawia sporty indywidualne: rower, narty, pływanie,
  • dotyk go/ją onieśmiela,
  • ma niską świadomość własnego ciała.


NAUKA

  • dobrze czuje się w „tradycyjnej” szkole,
  • w szkole nie musi nawet wychodzić na przerwę, może siedzieć w klasie,
  • świetnie rejestruje co się do niego/niej mówi,
  • nie ma problemów z czytaniem,
  • nie potrzebuje pomocy w szkole,
  • bardzo szybko się uczy i w związku z tym istnieje niebezpieczeństwo, że po przeglądnięciu notatek zgłosi się do tablicy a następnie „wyrzuci” wiadomości z pamięci, należy więc pokazać mu/jej w dzieciństwie że warto wiedzieć.
  • często wykorzystuje swoją opinię w szkole,
  • trzeba okazywać zainteresowanie temu co mówi dziecko o tym wzorcu,
  • powinno mieć uporządkowane miejsce do pracy bo bałagan je rozprasza,
  • jako dziecko powinno być uczone sztuki dyskusji bo bardzo emocjonalnie podchodzi do rozmów,
  • w notatkach powinien/na używać dużo kolorów,
  • ładnie opowiadają,
  • uczy się dobrze przez wzrok i słuch,
  • z dzieckiem o takim wzorcu powinno się często chodzić w miejsca o dużym natężeniu bodźców wzrokowych,
  • powinno mieć kącik z dyplomami, medalami, trofeami — wzmacnia to jego poczucie wartości.


Co myślisz o indywidualnych wzorcach myślenia?
Zainteresował Cię ten temat?

 

  Agnieszka Engler – nauczyciel wychowania fizycznego i przyrody z ponad dwudziestoletnim stażem. Posiada także doświadczenie w zarządzaniu zespołem szkół i edukowaniu nauczycieli w zakresie oceniania kształtującego, ewaluacji, koncepcji pracy szkoły, neurodydaktyki, pisania programów autorskich, a także znaczenia ruchu w procesie edukacji i zdrowego stylu życia.

 

ŹRÓDŁA:

1. Dawna MARKOVA Anne POWELL „Twoje dziecko jest inteligentne.Jak poznać i rozwijać jego umysł”
Tytuł oryginału: „How your child is smart”
Redaktor techniczny Krystyna Kaczyńska Korekta Ewa Długosz-Jurkowska
Copyright © by Dawna Markova andAnne Powell

© Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo „Ksiazka i Wiedza” Warszawa 1996, 1998 Wyd. II

2. Indywidualne wzorce myślenia w pigułce – Katarzyna Szafranowska

 

Shopping Cart
Scroll to Top