„Dotykam przyszłości, uczę”, to jedna z moich ulubionych myśli, którą przywołuję w momencie, gdy widzę w oczach rozmówcy politowanie na wieść o tym, czym się zawodowo zajmuję. Tak, praca nauczyciela jest traktowana jako „zaklejdziura”, ale nie przez wszystkich i nie zawsze. Jeśli ktoś traktuje ją poważnie, to jest to misja, ale nie niemożliwa Trzeba jednak wybrać dobry kierunek i właśnie o tym będzie traktował ten post. Zapraszam Cię w podróż po mojej osobistej wizji postawy nauczyciela jutra.
DREWNO ZAMIAST PLASTIKU
Wyzwól się z dyktatu plastikowego społeczeństwa i nie udawaj. Przestań być zapobiegawczy, zacznij pracować sercem. Wyjdź z formy nauczycielskiej maski i bądź prawdziwy. Porzuć schematy! Nie bój się, że się spalisz (wypalenie zawodowe to nie wstyd), że podjęte wyzwania wyryją w Twoim sercu ślad. Drewno zawsze będzie trwalsze od plastiku. Tradycyjne zabawki przetrwają pokolenia, a „chińszczyzna” pozostanie zapomniana na śmietniku. Jeśli chcesz, aby pamięć o Tobie (Twojej działalności) była żywa, przestań być plastikiem.
POSTAW NA KOMUNIKACJĘ NIEWERBALNĄ
Szokujące dane, prawda? Sprawdź. Zrób prosty test. Stań przed swoimi uczniami. Powiedz do nich, aby złożyli ręce (np. jak do modlitwy), a Ty w tym czasie załóż je na siebie. Zobaczysz, że 90% osób powtórzy gest za Tobą, a nie za Twoją instrukcją.
Postawa to podstawa! Wiem, że mówiłam już o tym wielokrotnie, jednak będę powtarzać do znudzenia. A teraz, gdy jestem w domu z moją małą córeczką, przekonuję się o sile tego zdania jeszcze bardziej. Ona powtarza za nami wszystko, absolutnie! Nawet rzeczy, których jej nie uczyliśmy. Wystarczy, że obserwuje. Nigdy nie tłumaczyłam Oliwii jak się nakłada krem na twarz. A nie dalej, jak wczoraj, gdy dałam jej do zabawy malutkie puste pudełeczko, zaczęła to robić z taką gracją, że aż nie mogłam uwierzyć
Czy palący lekarz, który prowadzi prelekcje o szkodliwości tytoniu jest przekonujący?
I wszystko staje się jasne
To jest jedna kwestia. Należy też dotknąć przy tym temacie zagadnienia znaczenia gestów, mimiki oraz samego wyglądu nauczyciela. Nie mówi się o tym głośno, ale wszystkie te aspekty mają znaczenie w procesie komunikacji. Oczywiście nie wolno nam oceniać człowieka po wyglądzie (i sama często to powtarzam moim uczniom), ale należy pamiętać, że nikt nie lubi skrajności.
Istnieje takie powiedzenie: „Twój wygląd krzyczy tak głośno, że nie słyszę o czym mówisz”.
W byciu liderem komunikacja niewerbalna ma ogromne znaczenie. Artykuł poruszający tę kwestię pojawi się na moim blogu w tym roku.
WYKORZYSTAJ EMOCJE
Emocje były, są i będą naszym nieodłącznym towarzyszem. Pisałam już o tym, że czasami zbytnio się na nich skupiamy i to nas gubi, ale ignorowanie ich także może być zdradliwe. Najlepszym wyjściem jest przeciągnięcie ich na swoją stronę. Cóż to znaczy dla nas jako nauczycieli?
Spraw, aby emocje, które wywołujesz w swoich uczniach były Twoim sprzymierzeńcem. Psychoneuroimmunologia dowodzi, że ludzki umysł ma wielką moc. Może nawet pokonać raka. Wszystko jest kwestią wiary, nastawienia i emocji pacjenta.
Emocje służą lub szkodzą zapamiętywaniu. Zauważ, że z czasem nie jesteśmy w stanie przykrych doświadczeń odtworzyć szczegółowo. Ale szczęśliwe chwile odtwarzamy z detalami.
Jeśli Twoi uczniowie będą się dobrze czuli w Twojej obecności, na Twoich lekcjach, będą świadomiej w nich uczestniczyć, a ich mózg będzie zaprogramowany na zapamiętywanie. Istnieją bowiem silne sprzężenia pomiędzy emocjami a percepcją, selekcją i kodowaniem pozyskanych informacji oraz przetworzeniem ich na struktury użytkowe i umiejętności.
Zdaniem Ewy Lubiny emocje wpływają na procesy poznawcze, a niekiedy są nawet warunkiem wstępnym ich uruchomienia. Pełnią różne funkcje
– funkcję orientacyjną – emocje dostarczają informacji o obiektach,
– funkcję aktywacyjną – emocje dostarczają energii koniecznej do uruchomienia i przeprowadzania różnych operacji poznawczych,
– funkcję „modulacyjną” – emocje dostarczają takiej ilości energii, która zapewnia optymalne funkcjonowanie procesów poznawczych,
– funkcję metapoznawczą – która związana jest z orientacją we własnych procesach poznawczych i wyborem takich procedur, które mogą być najbardziej efektywne w danej sytuacji.
Ktoś może powiedzieć: „Nauczyciel nie jest do lubienia, ale do uczenia”. Znasz to? Ja wielokrotnie słyszałam to zdanie. A wierzysz w te słowa? Dzieci nie uczą się od ludzi, których nie lubią!!! Nikt nie pójdzie ani kroku za kimś, kogo nie lubi. Weź to pod uwagę, kiedy będziesz chciał poprowadzić swoich uczniów na jakąś wysoką górę , przykładowo pt. logarytmy. W takiej podróży szczególnie należy zadbać o emocje Warto poznać najważniejsze postawy i zachowania, dzięki którym zyskasz serca swoich uczniów, dzięki temu masz szansę pomóc im i sobie. A skoro sukces edukacyjny zależy od emocji, to chyba trzeba się nimi zająć na poważnie, prawda?
ZOSTAŃ COACHEM
Pewnie sobie myślisz: „Po co? Przecież to zupełnie inny zawód!”. Tak? A kończyłeś studia wychowawcze? Ja nie, a byłam wychowawcą przez siedem lat. No właśnie, nikt nas nie przygotowuje do tej roli, a zgodzisz się chyba ze mną, że jest ona nadrzędna do bycia przedmiotowcem, prawda?
Potrafisz z pamięci odtworzyć cały proces mitozy? Ja nie. Cztery lata byłam na profilu biologiczno-chemicznym i w ogóle tego nie pamiętam. Czy mi wstyd? Czy żałuję, że się nie przyłożyłam do tematu jak należało? Absolutnie nie. Ta wiedza ani razu mi się nie przydała i raczej już nie przyda. Mówię oczywiście o życiowych sytuacjach.
Żałuję natomiast, że nikt nie uczył mnie na temat radzenia sobie z emocjami, na temat samokontroli, nikt nie wytłumaczył jak należy planować, jak wyznaczać sobie realne i mierzalne cele, itd. A to jest wiedza, która przybliża do sukcesu w każdej dziedzinie, daje samodzielność, zaradność i sprawczość.
I to jest jeden z moich głównych priorytetów na ten rok – wprowadzić do szkół elementy coachingu. Przekształcić mało efektywne lekcje wychowawcze w wychowanie do osobistego rozwoju. Już kilka artykułów w tej tematyce powstało (np. Budowanie relacji, Budowanie zespołu). Niektóre są nawet opatrzone scenariuszem lekcji wychowawczej, np. Jak planować osiąganie marzeń?
ŹRÓDŁA:
Ewa Lubina, Rola emocji w procesie kształcenia na odległość,
(dostęp na 11.01.2017r. http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/10/id/161)